اولین قدم در راه آبرسانی ساختمان ها، تامین آب سالم و بهداشتی است. آب مصرفی ساختمان ممکن است از آب لوله کشی شهر، چاه، قنات و یا رودخانه تامین شود.
کنترل کیفیت آب از نظر املاح محلول، رنگ، بو و مزه و باکتری های موجود در آن از لحاظ بهداشتی واجد اهمیت حیاتی است. این مهم در مورد آب شهر توسط سازمان های ذیربط متداوما انجام می پذیرد.
ولی درصورتی که آب مصرفی ساختمان بطور اختصاصی از منابعی نظیر چاه، قنات و رودخانه تامین شود، باید قبلا ویژگی های آن از نقطه نظرهای مزبور براساس دستورالعمل ها و مقرارت مدون مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته نسبت به ایجاد کیفیت مطلوب اقدامات مقتصی بعمل آیند.
تیرگی آب که مربوط به گل ولای معلق در آن است، در سیستم آمریکایی برحسب قسمت در میلیون مواد معلق در آب که معادل میلی گرم در لیتر می باشد، بیان می گردد.
رنگ آب نیز که از نظر مصرف کننده واجد اهمیت می باشد، پس از خارج کردن گل و لای موجود در آن (از طریق سانتریفیوژ) و در قیاس با رنگ استاندارد و مجاز اندازه گیری می شود.
بو و مزه آب که مربوط به مواد آلی و یا ترکیبات شیمیایی آن است باید به طور کامل برطرف گردد تا آب قابل شرب شود.
درجه سختی آب در سیستم آمریکایی از روی میزان کربنات کلسیم موجود در آب برحسب ppm تعیین می شود. بالا بودن میزان سختی آب باعث نزول کیفیت و میزان مقبولیت آن از نظر مصارف مختلف خواهد شد. مثلا صابون در آبی که سختی آن زیاد باشد خوب کف نمی کند و لذا مصرف آن بیشتر می شود.
در مورد وسایل و اجزاء سیستم گرمایش از قبیل دیگ و رادیاتور و غیر که تشکیل رسوب روی جدار داخلی آنها باعث کاهش قدرت انتقال حرارتشان می شود، میزان کربنات کلسیم آب باید خیلی کمتر از ppm 150 باشد از طرف دیگر، آبی که درجه سختی آن کمتر از ppm 300 باشد برای آشامیدن چندان گوارا نیست، لذا در مورد آب آشامیدنی میزان سختی آب نباید از این حد تنزل کند.
تشخیص و تعیین میزان ارگانیسم های میکروسکوپی موجود در آب، از طریق یک سلسله آزمایشات دقیق باکتریولوژیکی و بیولوژیکی روی نمونه های استاندارد صورت می گیرد.
تعیین اندازه لوله ها برای یک ساختمان کوچک مانند منزل مسکونی که در آن یک خانواده زندگی می کند، معمولا بر پایه تجربه مهندس طراح و بدون نیاز به محاسبه صورت می گیرد. اندازه های زیر برای شاخه هایی که آب چند وسیله بهداشتی را حمل می کنند پیشنهاد می شوند:
- "2/1 برای لوله ای که آب تا حداکثر سه شاخه 8/3 اینچی را حمل می کند.
- "4/3 برای لوله ای که آب تا حداکثر سه شاخه 2/1 اینچی را حمل می کند
- "1 برای لوله ای که آب تا حداکثر سه شاخه 4/3 اینچی یا 8 شاخه 2/1 اینچی یا 15 شاخه 8/3 اینچی را حمل می کند.
به منظور ممانعت از ایجاد لرزش و تنش در لوله ها در اثر فشار آب و وزن لوله ها، باید لوله ها را توسط بست ها و نگهدارنده هایی که در فواصل مناسب نصب
به دلیل اینکه سیستم لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی سیستمی باز است، باید از لوله هایی استفاده نمود که ضدرنگ بوده آب مصرفی را به مواد سمی آلوده نکنند.
از طرفی چون این لوله ها اغلب در زیر زمین یا داخل دیوار کار گذاشته می شوند، باید در مقابل خوردگی مقاوم بوده قدرت تحمل بارهای وارده را داشته باشند. از اینرو در سیستم لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی ساختمان عمدتا از لوله های آهنی یا فولادی گالوانیزه استفاده می شود.
- شیر کشویی: این شیر جریان آب را به وسیله یک دیسک که به طور عمودی در مسیر جریان حرکت می کند کنترل می نماید. این شیرها در قسمت هایی از سیستم لوله کشی به کار می روند که بخواهیم مسیر آب را کاملا باز کرده یا ببندیم.
- شیر گلویی; این شیر دبی آب را با تغییر اندازه مقطع جریان کنترل می کند. ساختمان داخلی آن طوری است که با چرخش فلکه شیر می توان مجرای آب را تنگ یا گشاد نموده از این طریق افت فشار جریان آب را کم یا زیاد کرد. از این شیرها برای تنظیم دبی و متعادل کردن سیستم استفاده می شود.
- شیر زاویه ای: شبیه شیر گلویی است با این تفاوت که به جریان آب زاویه 90 درجه داده آب را عمود بر مسیر جریان خارج می کند. شیر تنظیم دبی رادیاتور نمونه ای از شیر زاویه ای است.
- شیر یکطرفه: ساختمان داخلی این شیر طوری است که تنها در یک جهت آب عبور می دهد و در مواردی که بخواهیم از جریان معکوس آب در لوله جلوگیری نماییم به کار می رود.
- شیرهای تک واحدی: که عمدتا برای مصرف آبسرد و بندرت برای مصرف آبگرم مورد استفاده قرار می گیرند.
- شیرهای مخلوط کننده: که برای مخلوط کردن آب گرم و سرد و رساندن آن به دمای قابل استفاده برای شستشو بکار می روند. شیرهای دستشویی و حمام نمونه هایی از شیر مخلوط کننده می باشند.
به منظور ممانعت از ایجاد لرزش و تنش در لوله ها در اثر فشار آب و وزن لوله ها، باید لوله ها را توسط بست ها و نگهدارنده هایی که در فواصل مناسب نصب می شوند، در محل خود مستقر نمود.
برای رایزرها معمولا تعبیه نگهدارنده هایی در پایین آن ها وطبقه ای که رایزرها از آن عبور می کند کافی است، ولی در مورد لوله های افقی فاصله بین نگهدارنده بستگی به قطر و جنس لوله دارد.
بست ها باید از آهن نرم ساخته شوند و بگونه ای نصب گردند که اجازه انبساط به لوله ها داده عایق آنها را خراب نکنند.
